Լրահոս

2024-10-06
  • Img default alt hy
    Առողջապահական
    Վաղաժամ քաղցկեղի աճը աշխարհում մտահոգիչ է. գիտնականններ
    Վերջին 10 տարիների ընթացքում 25-49 տարեկանների շրջանում կոլոռեկտալ քաղցկեղի դեպքերն աճել են 24 տարբեր երկրներում, այդ թվում՝ Մեծ Բրիտանիայում, ԱՄՆ-ում, Ֆրանսիայում, Ավստրալիայում, Կանադայում, Նորվեգիայում և Արգենտինայում, Shantnews-ի փոխանցմամբ՝ գրում է BBC-ն: Հետաքննության վաղ բացահայտումները, որոնք միջազգային թիմը ներկայացրել է 2024 թվականի սեպտեմբերին Ժնևում Քաղցկեղի վերահսկման միջազգային միության (UICC) կոնգրեսում, մտահոգիչ են։ Քաղցկեղի ամերիկյան միության (ACS) և Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) Քաղցկեղի հետազոտության միջազգային գործակալության հետազոտողները ուսումնասիրել են 50 երկրների տվյալներ՝ միտումը հասկանալու համար: Այս երկրներից 14-ում աճի միտումը նկատվել է միայն երիտասարդ չափահասների մոտ, իսկ տարեցների մոտ մակարդակը մնում է կայուն: Կրծքագեղձի քաղցկեղը քաղցկեղի ձևերից մեկն է, որտեղ միտումը ակնհայտ է: ACS-ի նոր զեկույցը ցույց է տվել, որ թեև վերջին տասնամյակում կանանց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղից մահացությունը նվազել է մոտ 10%-ով, հիվանդացության մակարդակն ընդհանուր առմամբ աճում է տարեկան 1%-ով, իսկ 50 տարեկանից ցածր կանանց մոտ՝ տարեկան 1,4%-ով: Համաճարակաբանական հետազոտությունների հիման վրա թվում է, որ այս միտումն առաջին անգամ սկսվել է 1990-ականներին: Հետազոտություններից մեկը ցույց է տվել, որ 1990-2019 թվականներին վաղաժամ քաղցկեղով հիվանդացության համաշխարհային դեպքերն աճել են 79%-ով, իսկ երիտասարդների մոտ քաղցկեղից մահացությունների թիվը աճել է 29%-ով։ Ըստ ուսումնասիրությունների՝ կան քաղցկեղի առաջացման տարբեր ռիսկի գործոններ, այդ թվում՝ գիրությունը, գենետիկ նախատրամադրվածությունը։ Ուսումնասիրությունները նույնիսկ ենթադրել են, որ գիշերային ժամերին լույսի շարունակական ազդեցությունը հերթափոխով աշխատանքի միջոցով կարող է հեշտացնել քաղցկեղի աճը՝ մելատոնին հորմոնի մակարդակի իջեցման միջոցով: Նրա սադրիչ վերնագրով աշխատությունը՝ «Կարո՞ղ է միկրոպլաստիկները խթան հանդիսանալ կոլոռեկտալ քաղցկեղի վաղաժամ առաջացմանը», պնդում էր, որ կոլոռեկտալ քաղցկեղի ի հայտ գալը որպես ավելի խնդրահարույց հիվանդություն մինչև 50 տարեկանների շրջանում համընկնում է այն ժամանակաշրջանի հետ, որի ընթացքում միկրոպլաստիկները դարձել են ավելի շատ շրջակա միջավայրում: Ըստ աշխատության՝ փոքրիկ պլաստիկ մասնիկների առկայությունը կարող է խաթարել հաստ աղիքի լորձաթաղանթը, որը պաշտպանում է աղիների լորձաթաղանթը տարբեր պաթոգեններից և մեր սննդի տոքսիններից:
    17:30
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Զինված ուժեր
    Հայտնաբերվել է զինծառայող Վահե Բագրատի Հարությունյանի դին
    Հոկտեմբերի 6-ին՝ ժամը 10:00-ի սահմաններում, հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի զինծառայող Վահե Բագրատի Հարությունյանի դին՝ հրազենային վնասվածքով, հայտնում են ՀՀ ՊՆ-ից։ Դեպքի հանգամանքներն ամբողջովին պարզելու նպատակով ընթանում է քննություն: Պաշտպանության նախարարությունը վշտակցում և զորակցություն է հայտնում զինծառայողի ընտանիքի անդամներին, հարազատներին ու ծառայակից ընկերներին:
    17:25
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Իրավական
    Տղամարդը հիվանդանոցում սեռական բնույթի հայհոյանքներ է հնչեցրել կնոջ հասցեին, խաթարել բուժաշխատողների բնականոն աշխատանքը
    Շանթ Ս․-ն 2024 թվականի մարտի 16-ին, ժամը 20։30-ի սահմաններում այցելել է «Թալին ԲԿ», կնոջ մորը տեսակցելու, որտեղ գտնվելու ժամանակ վիճաբանել է կնոջ հետ, բացահայտ անհարգալից վերաբերմունք ցուցաբերելով հիվանդանոցում բուժում ստացող և նրանց խնամող անձանց նկատմամբ, բացահայտ անհարգալից վերաբերմունք ցուցաբերելով իրավական և բարոյական նորմերի նկատմամբ, պարբերաբար անպարկեշտ արտահայտություններ ու սեռական բնույթի հայհոյանքներ է հնչեցրել կնոջ հասցեին։ Նա իր գործողություններով խախտել է հիվանդանոցում գտնվող անձանց անդորրն ու խաթարել բուժաշխատողների բնականոն աշխատանքը։ Այս մասին Iravaban.net-ը տեղեկանում է «Դատալեքս» դատական տեղեկատվական համակարգից։ Գործը դատարան է ստացվել հուլիսի 12-ին և մակագրվել դատավոր Ժենյա Նազարյանին։ Շանթ Ս․-ին մեղադրանք է ներկայացվել Քրեական օրենսգրքի 297-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով։ Այն է՝ խուլիգանությունը` հասարակության նկատմամբ անհարգալից կամ իրավական կամ բարոյական նորմերի նկատմամբ բացահայտ արհամարհական վերաբերմունք ցուցաբերելը, որը դրսևորվել է անձին ստորացնելով կամ մարդկանց անդորրը հայհոյանքներով կամ անպարկեշտ արտահայտություններով կամ նույն եղանակներով միջոցառումներ կամ արարողություններ խափանելով կամ հիմնարկների կամ կազմակերպությունների բնականոն աշխատանքը խոչընդոտելով։ Նշված արարքը պատժվում է տուգանքով՝ առավելագույնը քսանապատիկի չափով, կամ հանրային աշխատանքներով՝ ութսունից հարյուր հիսուն ժամ տևողությամբ, կամ ազատության սահմանափակմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով, կամ կարճաժամկետ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը մեկ ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով: Շանթ Ս․-ի նկատմամբ խափանման միջոց է ընտրվել՝ բացակայելու արգելքը։
    17:00
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Անին հրաժարվեց նկարահանվել իմ նոր ֆիլմում` կտրուկ. Մհեր Մկրտչյան
    Ռեժիսոր Մհեր Մկրտչյանը գրում է. «Անին հրաժարվեց նկարահանվել իմ նոր ֆիլմում` կտրուկ, նույնիսկ տեղ չտալով որևէ քննարկման: Չէ... ես գիտեմ պատճառը ու հենց դա է նորից ու նորից բերում ինձ ոչ նոր ու շատ պարզ մտքի` խելացի կինը միշտ օգնում է բարձրանալ, անխելքը` սիրելով տապալում»:
    16:30
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն՝ հոկտեմբերի 7-ից
    Երևանի քաղաքապետարանից հայտնում են, որ հոկտեմբերի 7-ից երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կկատարվի Աճառյան փողոցում: Մասնավորապես, Աճառյան փողոց հ.32 հասցեից մինչև Աճառյան –Բաբաջանյան փողոցների խաչմերուկ երթևեկելի մասի աջ կողմում կարգելվի մեքենաների կանգառը: Ինչպես նաև Աճառյան փողոց հ.33/6 հասցեից մինչև Աճառյան փողոց – Աճառյան 1-ին փակուղի խաչմերուկ նույնպես կարգելվի մեքենաների կանգառը:
    16:00
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Դպրոցում փորձարկվելու է էլեկտրական շչակ
    ՀՀ փրկարար ծառայությունն իրազեկում է՝ հոկտեմբերի 7-ին՝ ժամը 14:00-ին, Լոռու մարզի Սպիտակ համայնքի «Շենավանի հիմնական դպրոց» ՊՈԱԿ-ում փորձարկվելու է էլեկտրական շչակ: Փրկարար ծառայությունը խնդրում է չանհանգստանալ։
    15:30
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Բախվել են «ՎԱԶ 2121»-ն ու «Opel»-ը. վերջինը կողաշրջվել է․ կա վիրավոր
    Այսօր՝ հոկտեմբերի 6-ին, ավտովթար է տեղի ունեցել Կոտայքի մարզում։ Ժամը 09:20-ի սահմաններում Ակունք գյուղի վարչական տարածքում՝ Պողոս-Պետրոս սրբատեղիի հարևանությամբ, բախվել են Արցախի Հանրապետության քաղաքացի, 25-ամյա Գենրի Վ.-ի վարած «ՎԱԶ 2121» մակնիշի և Կոտայքի մարզի բնակիչ, 29-ամյա Գոռ Ս.-ի վարած «Opel» մակնիշի ավտոմեքենաները։ Ինչպես դեպքի վայրից հայտնում է ֆոտոլրագրող Գագիկ Շամշյանը, բախման հետևանքով «Opel»-ը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և կողաշրջված վիճակում հայտնվել դաշտում։ Վթարի հետևանքով 1 հոգի բժշկական օգնություն ստանալու նպատակով տեղափոխվել է «Աբովյան» բժշկական կենտրոն։ Նրան հիվանդանոց են տեղափոխել քաղաքացիները։ Պարեկային ծառայությունը պարզում է վիրավորի ինքնությունը։ Վարորդները ենթարկվել են սթափության փորձաքննության, եղել են սթափ։
    15:00
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Արտաքին քաղաքականություն
    Բաքուն Երևանին կոչ է արել փոխել երկրի սահմանադրության դրույթները, որոնք տարածքային պահանջներ են պարունակում Ադրբեջանի նկատմամբ
    Ադրբեջանը Հայաստանին կոչ է անում ընտրություն կատարել հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի և բոլոր մակարդակներում առճակատման միջև։ Այս մասին ասված է Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարության հայտարարության մեջ, որը հրապարակվել է գերատեսչության կայքում։ «Հայկական կողմը պետք է ընտրություն կատարի հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի ավարտի և բոլոր մակարդակներում առճակատման շարունակման միջև, Ադրբեջանն իր հերթին հավատարիմ է մեր երկրի նախաձեռնած և խրախուսվող կարգավորման գործընթացին։ Կոչ ենք անում Հայաստանին դրսևորել քաղաքական կամք և պատասխանատվություն՝ վերացնելու կարգավորման գործընթացի տրամաբանական ավարտին մնացած խոչընդոտները՝ նախևառաջ փոխելով երկրի սահմանադրության և այլ օրենսդրական ակտերի դրույթները, որոնք տարածքային պահանջներ են պարունակում Ադրբեջանի նկատմամբ»,-նշված է հաղորդագրության մեջ։
    14:30
    06.10.24
    Ավելին
  • Հասարակական
    «Ձյան փաթիլներ հաշվողը»՝ ֆրանսերեն. Մարիամ Տեր-Գուլանյանը վերագտել է մարդկության հավատը
    Մարիամ Տեր-Գուլանյանի «Ձյան փաթիլներ հաշվողը» գիրքը թարգմանվել է ֆրանսերեն: Սա պատմություն է խաթարվող ազգային ինքնության, հավատի կորստի և այն վերագտնելու մասին։ Ամեն ինչ սկսվում է Փարիզի Աստվածամոր Տաճարի հրդեհով և ավարտվում տաճարի վերակառուցմամբ՝ որպես մարդկության հավատը վերագտնելու խորհրդանիշ։
    14:00
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Աշխարհ
    Գիտնականները Եգիպտոսում հին տիրակալի դստեր անսովոր գերեզման են գտել
    Գերմանիայից և Եգիպտոսից հնագետների միջազգային խումբը հին Եգիպտոսի հարուստ Ասյուտ նահանգում հայտնաբերել է Ջեֆայհապիի տիրակալի դստեր 4000-ամյա գերեզմանը: Կնոջը թաղել են միմյանց մեջ դրված երկու սարկոֆագներում։ Shantnews-ի փոխանցմամբ՝ այս մասին հայտարարել է Եգիպտոսի զբոսաշրջության և հնությունների նախարարությունը (MTA): Ըստ գիտնականների՝ Ջեֆայհապիի դստերը սպանել է Իդին։ Նա կյանքից հեռացել է 40 տարեկանից առաջ, ով ոտքի մի արատ ուներ։ Նրա հայրը կառավարել է Ասյուտը Եգիպտոսի Միջին Թագավորության ժամանակ։ Իդին ապրել է Սենուսրեթ I-ի օրոք (մոտ մ.թ.ա. 1961-1917 թթ.): Հետազոտողները նշել են, որ երկու սարկոֆագներում թաղումը անսովոր երեւույթ է։ Հայտնաբերված երկու դագաղներն էլ շատ լավ պահպանված են։ Պարզվել է, որ դրանց վրա բարդ տեքստեր են գրված, որոնք պետք է օգնեին հանգուցյալին գտնել իրենց ճանապարհը դեպի Անդրաշխարհի թագավորություն: Հայտարարության համաձայն՝ երկու սարկոֆագներից ավելի մեծն ունի 2,6 մետր երկարություն, իսկ փոքրը՝ 2,3 մետր։ Հնագետները հայտնաբերել են նաև դագաղի կափարիչի մնացորդներ և փայտե արձանիկներ։ Փայտե արձանիկներից մեկի վրա պատկերված է կանգնած կին: Գիտնականները հավելել են, որ վերջին 130 տարվա ընթացքում Ասյուտում բազմաթիվ դամբարաններ են հայտնաբերվել, իսկ դրանցից մի քանիսը հայտնաբերվել են անօրինական պեղումների ժամանակ։
    13:40
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Իրավական
    Շուրջ 12 կգ թմրամիջոց է հայտնաբերվել․ ոստիկանությունը մանրամասներ է հայտնում
    ՆԳՆ ոստիկանության Մեղրիի բաժնում ստացված օպերատիվ տեղեկությունն իրացվեց Պարեկային ծառայության Սյունիքի մարզի գումարտակի ծառայողների հետ համատեղ։ Այս մասին հայտնում են ՆԳՆ ոստիկանությունից։ Հոկտեմբերի 4-ին, ժամը 9․20-ի սահմաններում, իրավապահները Հայաստան-Իրան սահմանի մոտակայքում նկատել են կայանված «Նիսան» մակնիշի մեքենա, որի վարորդն ու ուղևորը տեսնելով ոստիկաններին գետնին են գցել 3 փաթեթ։ Առանձնապես խոշոր չափերի թմրանյութերի մաքսանենգություն կատարելու կասկածանքով 38 և 39 տարեկան տղամարդիկ ձերբակալվել և տեղափոխվել են ՆԳՆ ոստիկանության Մեղրիի բաժին, իսկ մեքենան վերցվել է հատուկ հսկողության։ Դեպքի վայրի զննությամբ հայտնաբերվել են շուրջ 9 կգ 330 գ․ մարիխուանայի, շուրջ 1 կգ․150 գ. մեթամֆետամինի, շուրջ 510 գրամ ափիոնի և շուրջ 530 գրամ հերոինի նմանվող զանգվածներ։ Ձերբակալվածները ներկայացվել են Սյունիքի մարզային քննչական վարչություն։ Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ։ Հանգամանքերը պարզվում են։
    13:20
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Ժամանց
    Պրեմիերա. Ռազմիկ Ամյան-«Знаю»
    Երգիչ Ռազմիկ Ամյանը ներկայացրել է նոր երգ ու տեսահոլովակ՝ «Знаю»: Երգի խոսքերի հեղինակը Մհեր Պետրոսյանն է, երաժշտությունը գրել է Վարդան Գալստյանը:
    13:00
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Էլեկտրաէներգիայի անջատումներ՝ Երևանում և մարզերում
    Սպառած էլեկտրաէներգիայի, անջատումների, Ձեր իրավունքներին կամ պարտականություններին վերաբերող, ինչպես նաև այլ հարցերի առնչությամբ կարող եք զանգահարել 1-80 և 0 8000 0 180 շուրջօրյա գործող հեռախոսահամարներով:
    12:40
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Երևանում Mercedes-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին. բժիշկները պայքարում են վիրավորի կյանքի համար
    Այսօր՝ հոկտեմբերի 6-ին, վրաերթ է տեղի ունեցել Երևանում։ Ժամը 09:40-ի սահմաններում Արցախի Հանրապետության քաղաքացի, Երևանի բնակիչ 35-ամյա Նարեկ Հ.-ն իր վարած «Mercedes» մակնիշի ավտոմեքենայով Սարկավագ Քանաքեռցու փողոցում՝ Չինական դպրոցի մոտ, վրաերթի է ենթարկել մոտ 50-60 տարեկան կին հետիոտնի։ Ինչպես դեպքի վայրից հայտնում է ֆոտոլրագրող Գագիկ Շամշյանը, վարորդը փախուստի չի դիմել, ահազանգել է շտապօգնություն և օպերատիվորեն ժամանած բժիշկների հերթապահ խումբը վիրավորին տեղափոխել է Միքայելյանի անվան վիրաբուժության ինստիտուտ։ Վրաերթի փաստով քննչական բաժնում նախաձեռնվել է քրեական վարույթ, որտեղ էլ պարզում են վիրավորի ինքնությունը։ Քննիչի հանձնարարականով ավտոմեքենան տեղափոխվում է ՊԾ Երևան քաղաքի գնդի պահպանվող հատուկ տարածք։ Գ. Շամշյանի տեղեկություններով՝ վարորդը իր մոտ վարորդական իրավունքի վկայական չի ունեցել։
    12:20
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Հանդիպում ենք այսօր՝ Հանրապետության հրապարակում․ հայտարարություն
    «Հանդիպում ենք այսօր՝ հոկտեմբերի 6-ին՝ ժամը 18:00-ին, Հանրապետության Հրապարակում»,-այս մասին հայտնում են Բագրատ Սրբազանի առաջնորդած շարժման պաշտոնական էջից։ Ավելի վաղ Բագրատ Սրբազանը Հանրային հեռուստաընկերության ուղիղ եթերում դիմել էր հանրությանը՝ հայտնելով այսօրվա հանդիպման մասին, նշելով, որ պայքարը շարունակական է լինելու․ «Արդեն 6 ամիս է, որ սկսելով «Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժումը այն վերաճեց, դարձավ Սրբազան պայքար հենց մասնակիցների որակավորումներով։ Այս ընթացքում մենք հռչակել ենք այն կարևոր գաղափարները, որ մենք այսօր գտնվում ենք մի այնպիսի կացության մեջ, որ բացակա է ներքին հաշտությունը, դրա փոխարեն ատելությունն ու թշանամանքն ամեն իմաստով լցված է մեր կյանք»։
    12:00
    06.10.24
    Ավելին
  • Հասարակական
    Ո՞ւր է հասել արհեստական բանականությունը. ՏՏ համաշխարհային համագումարը՝ Երևանում
    Հայաստանում տեխնոլոգիական առաջատար «Թիմ Տելեկոմ Արմենիան» տեղեկատվական տեխնոլոգիաների համաշխարհային համագումարի՝ WCIT-ի գլխավոր տեխնոլոգիական գործընկերն է: Մինչև հոկտեմբերի 7-ը «Թիմն» ինտերնետով ու տրանսպորտով է ապահովելու համագումարի մասնակիցներին:
    11:50
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Տնտեսական
    Տարադրամի փոխարժեքները այսօրվա դրությամբ
    Ռուսական ռուբլու առքի առավելագույն արժեքն է 4.02 դրամ, վաճառքի նվազագույն արժեքը՝ 4.09 դրամ:
    11:40
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Ի՞նչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
    Քամին՝ արևմտյան՝ 2-4 մ/վ, ամպրոպի ժամանակ սպասվում է քամու ուժգնացում 16-19 մ/վրկ արագությամբ։
    11:20
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    «Երևան-Էջմիածին-Երևան, կեցցե՛ հեծանիվը»․ Փաշինյանը տեսանյութ է հրապարակել
    «Երևան-Էջմիածին-Երևան, 50 կիլոմետր. կեցցե’ հեծանիվը»:
    11:00
    06.10.24
    Ավելին
  • Img default alt hy
    Հասարակական
    Հրդեհ՝ Հերմոն գյուղում գտնվող հանգստի գոտում
    ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Հերմոն գյուղում գտնվող հանգստի գոտում այրվում է տանիք: Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից երկու մարտական հաշվարկ: Պարզվել է, որ հրդեհը բռնկվել է գյուղի 4-րդ փողոցի թիվ 1 հասցեում գտնվող հանգստի գոտու մեկհարկանի քարե շինությունում՝ մոտ 1200 քմ։ Հրդեհը մեկուսացվել է ժամը 22։18-ին, մարվել՝ 22։52-ին: Այրվել են մոտ 400 քմ կախովի առաստաղի մոտ 300 քմ հատվածը և կահույքը՝ մասամբ:
    10:40
    06.10.24
    Ավելին